Met wolfraamoxide als ingebouwde ‘inkt’ kun je een soort papier maken dat je minstens 40 keer kunt hergebruiken. De tekst vervaagt al na een paar dagen maar de meeste printjes liggen dan toch al in de oudpapierbak, suggereren Chinese onderzoekers in het tijdschrift ACS Applied Materials & Interfaces.

Hun proces bedient dus duidelijk een andere markt dan het inktloze printen waarmee Delftse ingenieurs deze week alle kranten haalden. De Delftenaren branden hun tekst in het papier: dat is vermoedelijk goedkoper dan welke chemische inkt dan ook, maar je krijgt het er nooit meer uit.

Wolfraamtrioxide (WO3) is in een oxiderend milieu kleurloos. Maar zodra W6+ wordt omgezet in W5+, krijg je absorptie in het nabije infrarood die voor het oog een Delfts(!) blauw effect geeft.

Daar heb je dus een energiebron voor nodig en een donor van zowel elektronen als protonen. Die laatste bouwen de Chinezen in door de gebruikelijke cellulosevezels in hun ‘papier’ te vervangen door vezels van de kunststof polyvinylpyrrolidon, bereid via een elektrospinproces. Tijdens het papiermaken meng je er 70 massa% ultrafijn verdeeld amorf WO3 doorheen.

De energiebron is vervolgens uv-licht: enkele tientallen seconden belichten is voldoende voor een diepblauwe verkleuring. Voor een printer duurt dat duidelijk veel te lang; de auteurs denken eerder aan een ‘drukproces’ waarbij je belicht door een masker.

Hoe snel de kleur weer verdwijnt hangt van de omstandigheden af. In de buitenlucht duurt het twee dagen, bij verwarming tot 80 ºC een half uurtje, in een ozongenerator vol vrije radicalen vijf minuten, en bewaard onder inert gas (dus zonder zuurstof) minstens een maand. Vervang je 10 % van het polyvinylpyrrolidon door polyacrylonitril, dat zuurstof tegenhoudt, dan blijft de kleur in de buitenlucht tien dagen goed.

De Chinezen claimen dat het goedkoop is en goed voor het milieu; daar zijn wel wat kanttekeningen bij te plaatsen maar polyvinylpyrrolidon is alvast niet giftig, en wolfraamoxide niet overdreven zeldzaam (zeker niet in China).

bron: American Chemical Society