Het lukt nu ook om tussenstappen van complexe chemische reacties letterlijk in beeld te krijgen. De plaatjes verschenen zojuist in Nature Chemistry, met dank aan onderzoekers uit Berkeley en Spaans Baskenland.

Voor de beeldvorming gebruikten ze zoals gewoonlijk een atomic force-microscoop die de moleculen aftastte. Hierbij is het essentieel dat alle bekeken moleculen volkomen plat zijn, zodat ze ook plat op een ondergrond kunnen liggen. In dit geval werd gekozen voor 1,2-bis(2-ethynylfenyl)ethyn, waarvan twee moleculen met elkaar reageren.

ls drager diende een zilveroppervlak, en de truc lijkt te zijn dat je dat steeds eventjes verwarmt en daarna abrupt afkoelt. De moleculen krijgen daardoor telkens voldoende energie voor één reactiestap, maar verliezen direct daarna te veel warmte aan het zilver om aan een volgende stap toe te komen. Berekeningen laten trouwens zien dat ook entropie-effecten hierbij een rol moeten spelen.

In de praktijk zie je zo alleen de intermediairen die voorafgaan aan een reactiestap met een relatief hoge activeringsenergie. Maar dat is al een stuk beter dan dat de reactie zò snel gaat dat je alleen het eindpruduct krijgt te zien.

bron: Universiteit van Baskenland