Het lijkt tóch mogelijk met CRISPR-Cas9 een sluimerende hiv-besmetting volledig uit te roeien. Mits je het virale DNA op minstens twee kritieke plekken tegelijk verknipt, melden Amsterdamse onderzoekers in Cell Reports.

Voorlopig lukt het alleen bij kweekjes van T-cellen in vitro, en er zal nog heel veel aanvullend onderzoek nodig zijn eer je het bij mensen kunt uitproberen.

Zoals bekend gebruikt CRISPR-Cas9 een ‘gids-RNA’ om een specifieke DNA-doelsequentie te herkennen en die vervolgens keer op keer door te knippen. Je hoopt dan dat de natuurlijke reparatiemechanismes fouten maken en zo het DNA permanent verpesten. Het ligt voor de hand dat je zo ook het DNA van hiv-virussen kunt vernielen, en al eerder werd aangetoond dat dit inderdaad werkt. Maar in de praktijk blijken er altijd wel een paar virussen te zijn die per ongeluk zo muteren dat het gids-RNA ze niet meer herkent, terwijl ze nog wel in staat zijn om zichzelf te vermenigvuldigen. Hetgeen ze dus ook doen.

Volgens UvA-onderzoekers Ben Berkhout en Atze Das kun je dit voorkomen door twee verschillende gids-RNA’s tegelijk toe te dienen, die allebei inwerken op essentiële DNA-sequenties van het virus. De kans dat die sequenties allebei tegelijk zó muteren dat het RNA ze niet meer herkent, is zeer klein.

Zolang minstens één van de twee herkenbaar blijft, blijft CRISPR-Cas9 daar de boel verknippen. Naast de ‘herkende’ plek hopen de mutaties zich daardoor net zo lang op tot het virus zich niet meer kan vermenigvuldigen.

In een geïnfecteerd celkweekje was na verloop van tijd inderdaad geen hiv meer aan te tonen.

Of het bij mensen ook zo goed werkt is afwachten. Mocht het tegenvallen, dan kun je het altijd nog met drie of meer RNA’s proberen. Al wordt de kans op bijwerkingen doordat die RNAs ook een sequentie in het menselijke DNA herkennen, dan wel navenant groter.

bron: C&EN, Cell Reports