Leergierig, maar naast je baan geen tijd of puf voor een langdurige studie? Een cursus biedt wellicht uitkomst.
In januari start Wageningen University & Research als eerste Nederlandse universiteit met een online-MicroMaster. Voor die korte onlinecursus biobased science for sustainability kan iedereen, ongeacht voorkennis, zich aanmelden. Je hoeft je hiervoor niet in te schrijven bij de universiteit en de opleiding is gratis. Wie examen wil doen en een MicroMaster-certificaat wil ontvangen, moet echter wel in de buidel tasten (zie hiernaast).
Ron Habets weet al dat hij in januari gaat deelnemen aan de nieuwe Wageningse MicroMaster. De neuro-onderzoeker, werkzaam bij het LUMC, wil de cursus gebruiken om zich om te scholen. ‘Mijn tijdelijke contract als onderzoeker loopt volgend jaar af. Ik voel me aangetrokken tot wetenschap én duurzaamheid en hoop na de cursus werk te vinden in die richting.’
Habets vindt het een groot voordeel dat de cursus is opgebouwd uit verschillende modules. ‘Met sommige onderwerpen ben ik al enigszins bekend, maar andere zijn volledig nieuw voor mij. Ik heb hiervoor gekozen, omdat de cursusonderdelen gezamenlijk een samenhangend beeld van duurzame productie opleveren.’
Aanbieders
Welke mogelijkheden tot bijscholing zijn er nog meer naast de MicroMaster? Een korte opleiding volgen in deeltijd of in de avonduren, kan bij meer dan honderd hogescholen, universiteiten en kleinere onderwijsinstituten. Bijvoorbeeld als Massive Open Online Course (MOOC). Dit nieuwerwetse cursustype is gericht op massale deelname en het cursusmateriaal staat geheel op internet. Studenten kunnen zich daardoor over de hele wereld bevinden. Wat minder hip, maar zeker niet uitgestorven, is de schriftelijke of klassikale cursus, of een combinatie daarvan, al dan niet met een onlinecomponent.
Voor werknemers in de chemiebranche of laboratoriumonderzoekers die wat willen bijleren, blijken er tientallen aanbieders van lesprogramma’s te zijn. De mogelijkheden lopen uiteen van een cursus basiskennis chemie tot biochemische technologie en van opleidingen voor datamanager tot leraar scheikunde.
Ruud van Beckhoven, senior bioprocess and manufactering specialist bij het DSM Biotechnology Center in Delft, volgde de cursus bioprocess design van BioTechDelft. ‘Die duurde vijf dagen, in een congrescentrum. We waren met zo’n dertig personen, uiteenlopend van promovendi tot seniors uit het bedrijfsleven. Het was heel interactief. Buiten de presentaties, die ongeveer de helft van de tijd in beslag namen, moesten we in groepjes samenwerken en opdrachten maken, zoals bioprocessen doorrekenen. Ik heb er veel van geleerd. In mijn bedrijf zijn de disciplines behoorlijk gespecialiseerd, maar na deze cursus kan ik het geheel beter overzien.’
‘Mijn chemische kennis was aan opfrissing toe’
Laurens Kossen, radiochemisch analist bij Cyclotron VU in Amsterdam, heeft als basis medisch-chemische laboratoriumtechniek, en wilde een cursus volgen die hij direct op de werkvloer in de praktijk kon brengen. Daarvoor was de opleiding algemene chemie van Avans+ zeer geschikt. Maar omdat Kossen eerst wilde uitproberen of studeren naast het werk wel zou lukken, begon hij aanvankelijk aan de drie maanden durende cursus basischemie. Dat beviel zo goed dat hij alsnog de lange post-bachelor algemene chemie, van een klein jaar, aandurfde. ‘Maar het is wel pittig. Ik heb een keer per drie weken een volledige dag klassikaal les en de rest moet ik thuis doen. Ik moet er echt wel elke dag voor gaan zitten.’
Vraagbaak
Instituten, zoals Avans+ en de Open Universiteit, bieden schriftelijke opleidingen met contactmomenten. Studeer je liever in je eigen tempo en niet locatiegebonden, dan is een MOOC misschien een uitkomst. Een internationale MOOC sprak Arthur Tielung bijvoorbeeld zeer aan.
Tielung is biochemisch ingenieur en werkt bij Roche in het Indonesische Jakarta. Hij volgde de MOOC industrial biotechnology, die TU Delft aanbiedt op EdX. Zijn docenten onderscheidden hem als excellente cursist. Hij haalde hoge cijfers en hielp medecursisten op fora. Zijn prijs is een volledig verzorgd verblijf van een week in Nederland, om een vijfdaagse postgraduate cursus genomics in industrial biotech te volgen. Via Skype vertelt hij: ‘Ik ambieer werken in de biotechnologische industrie en ik hoop dat deze nascholingen mij straks helpen om een baan in die richting te vinden.’
Een andere motivatie heeft Marja Vissers, aandachtsanalist analytische chemie bij de SHL groep in Etten-Leur. Als herintreder vond ze dat haar chemische kennis aan opfrissing toe was. ‘Ik ben er vijftien jaar tussenuit geweest en kreeg een kans om opnieuw als analist aan de slag te gaan. De stof die ik vijfentwintig jaar geleden op het hlo had gehad, bleek verouderd en weggezakt. Daarom volgde ik bij Avans+ meerdere cursussen, waaronder een korte cursus LCMS en nu de langere algemene chemie, die tien maanden duurt.’
Dat bijscholing waardevol kan zijn, ondervindt ook bio-informaticus Paul Essers, van het Nederlands Kanker Instituut in Amsterdam. Essers promoveerde op celbiologisch laboratoriumonderzoek, maar werkt nu enkel in silico. Hij vertelt: ‘Tijdens mijn promotieonderzoek volgde ik HarvardX MOOC’s over de programmeertaal R en statistiek. Die vaardigheden gebruikte ik vervolgens in mijn celbiologische analyses. Ik bouwde daardoor direct ervaring op met de geleerde stof.’ Essers fungeert momenteel als vraagbaak voor zijn collega bio-informatici. ‘Dat komt deels doordat ik gepromoveerd ben en meer ervaring heb, maar zeker ook door de gevolgde MOOC’s. Alles wat ik van programmeren weet, heb ik daar geleerd.’
Drang tot leren
Alle geïnterviewden deden hun cursussen op eigen initiatief, zonder dat de baas daarom vroeg. Soms om zich, zoals Habets en Essers, om te scholen. Vaak om zich persoonlijk verder te ontwikkelen, zoals Kossen, die zijn leergierigheid samenvat in het motto: ‘Stilstand is achteruitgang.’ Ook Tielung vertelt dat hij een diepe intrinsieke drang tot leren en zelfontwikkeling bezit.
De combinatie werk en studie was prima te doen. Tielung: ‘Ik kon het goed met werken combineren, want ik had iets minder tijd nodig voor de studie dan de 8 uur die aangeraden werd, op de case study na, die best pittig bleek.’ Voor salarisverhoging of promotie hoefden de cursisten het echter niet te doen en de kosten voor de bijscholing droegen ze meestal ook zelf. Toch gaf het volgen van een cursus ze een goed gevoel. Van Beckhoven besluit: ‘Ik vond het geweldig om te doen.’
Nog geen opmerkingen