Franse onderzoekers hebben een molecuul gevonden dat muizen beschermt tegen de werking van ricine. Ze melden deze wereldprimeur in het tijdschrift Cell.

Ricine is een eiwit dat ribosomen inactiveert en zo de productie van andere eiwitten remt. Geschat wordt dat 500 microgram, geïnhaleerd of toegediend via een injectie, al genoeg is om een mens te doden.

Tot nu toe is ricine eigenlijk alleen gebruikt door geheimagenten, om discreet gerichte moorden mee te plegen. Maar in principe moet het niet zo moeilijk zijn om met ricine een terreuraanslag te plegen. Een beetje vernevelen in de metro is voldoende. Bovendien is er heel gemakkelijk aan te komen: het gif wordt gewonnen uit de bonen van de wonderboom, een gemakkelijk te weken sierplant.

Via high throughput screening van een grote stoffenbibliotheek zijn de Fransen nu een tricyclisch imine op het spoor gekomen dat ze Retro-2 noemen en dat muizen tegen ingeademde ricine blijkt te beschermen. Voorwaarde is wel dat je Retro-2 als eerste toedient.

De moleculaire werking is nog niet helemaal duidelijk, maar kennelijk zorgt de verbinding er voor dat ricine nooit de ribosomen bereikt. Normaal doet het eiwit dat door een transportroute in de cel achterwaarts te volgen. Het lijkt daarbij nu ergens op het grensvlak van endosoom en trans-Golgi-netwerk vast te lopen. Goed nieuws is dat Retro-2 zeer selectief te werk gaat en andere eiwitten niet lijkt te hinderen.

De Fransen zijn nu op zoek naar een nóg potenter molecuul dat ook bruikbaar is als tegengif voor mensen die al ricine hebben binnengekregen.

bron: C&EN