Een overdosis fosfor was de oorzaak dat het zuurstofgehalte van de Aardse atmosfeer zo’n 700 miljoen jaar geleden ineens hoog genoeg kon oplopen om de evolutie op hol te laten slaan. Dat stellen Amerikaanse en Canadese onderzoekers deze week in Nature.

Tot nu toe was alleen met zekerheid bekend dát er 700 miljoen jaar geleden ineens voldoende zuurstof was om dierlijk leven een kans te geven.

Analyse van sedimenten op de oceaanbodem wijst nu uit dat er rond die tijd een enorme piek zit in de hoeveelheid fosfor die samen met ijzeroxide op de bodem neersloeg. Dat kan alleen maar betekenen dat het fosforgehalte van het oceaanwater toen ook een recordhoogte bereikte.

Een plausibele verklaring zou kunnen zijn dat vlak voor die tijd een zeer grote ijstijd was afgelopen. De fosoforrijke grond, die onder de gletsjers vandaan kwam, spoelde in recordtijd de oceaan in: er waren immers nog geen boomwortels om haar vast te houden.

Gevolg was dat de reeds in het water aanwezige cyanobacteriën voldoende fosfor binnenkregen voor een langdurige, spectaclaire algenbloei. Daarbij zetten ze grote hoeveelheden koolstofdioxide uit de atmosfeer om in zuurstof en koolwaterstoffen. Die laatsten werden vervolgens grotendeels aan de circulatie onttrokken doordat de dode biomassa naar de oceaanbodem zakte. Met als eindresultaat dat de verhoging van het zuurstofgehalte in de atmosfeer permanent werd, en dieren een kans kregen om te ontstaan.

Maar het blijft een hypothese.

bron: Nature, University of Alberta