Alle artikelen van Arjen Dijkgraaf – Pagina 23
-
Nieuws
Antivries tegen alzheimer?
Het aminozuur N-acetylaspartaat blijkt als een soort ‘antivries’ de vorming van amyloïdeplaques in de hersenen tegen te gaan. Mogelijk kun je er alzheimersymptomen mee remmen, schrijven Douglas Smith en collega’s van de University of Pennsylvania in het tijdschrift Neurobiology of Disease. Tot nu toe was het een raadsel waar dat ...
-
Nieuws
Enzym klust bij als transcriptiefactor
In populieren blijkt een eiwit een bizarre dubbelfunctie te hebben: het maakt bouwstenen voor aminozuren maar regelt tevens de aanmaak van lignine. Het zou een nieuwe manier kunnen opleveren om lignine-arme populieren te creëren, blijkt uit een publicatie in The Plant Cell. Zulke lignine-arme bomen zijn een oud idee waar ...
-
Nieuws
DNA klutst celmembraan
Uit acht DNA-strengen kun je iets enzym-achtigs maken dat cellen doodt door razendsnel de moleculen in hun membraan door elkaar te klutsen. Nu nog selectiviteit inbouwen en je hebt een nieuw kankermedicijn, stellen Britse en Amerikaanse onderzoekers in Nature Communications. De DNA-bundel imiteert natuurlijke eiwitten die bekend staan als scramblase-enzymen. ...
-
Nieuws
Vorm boven inhoud
Eiwit zoekt opgerekt DNA zonder te kijken naar sequentie. ‘Als het te krap is, past het eiwit er niet op’, zo vat de Nijmeegse hoogleraar Gert Jan Veenstra zijn ontdekking samen. Dat eiwit heet MTF2 en het blijkt zich alleen aan DNA te kunnen hechten als de dubbele helix ter ...
-
Verdieping
Interview met John van Noort: ‘We moeten eerst dit echt begrijpen’
De organisatie van DNA in de celkern is een voorgeprogrammeerde wanorde waar je moeilijk de vinger achter krijgt. Met enig mechanisch inzicht komt John van Noort echter een heel eind. Fysica combineren met moleculaire biologie om te begrijpen hoe DNA zichzelf organiseert en daarmee zijn eigen aflezing regelt, dat is ...
-
Nieuws
Verwaterde zelfassemblage
Kleine minderheid dirigeert gedrag van de rest. ‘Ik heb nog geen reacties gehad van mensen die zeggen dat ze hun experimenten opnieuw moeten interpreteren’, mailt de Eindhovense organicus Bert Meijer. In Nature presenteerden hij en postdoc Nathan van Zee onlangs de ontdekking dat zelfs een miniem spoortje water de zelfassemblage ...
-
Opinie & Columns
Unicum
Is duurzaamheid een universumbrede uitdaging? Astrofysicus Adam Frank van de University of Rochester, New York, denkt van wel. In het tijdschrift Astrobiology stelde hij onlangs dat élke technologisch georiënteerde beschaving een aanslag doet op het klimaat en de grondstofvoorraad van haar planeet. Anders komt haar technologie namelijk nooit van de ...
-
Nieuws
Natuurlijke Zika-afweer
Gewervelde dieren kunnen van nature een molecuul aanmaken dat de replicatie van het Zika-virus en aanverwante flavivirussen afremt. Wellicht kan het de basis vormen voor een nieuwe generatie antivirale middelen, suggereert een recente Nature-publicatie. Het molecuul heet 3’-desoxy-3’,4’-didehydro-cytidinetrifosfaat, afgekort ddhCTP, en het lijkt in geïnfecteerde cellen in redelijk grote concentraties ...
-
Nieuws
Plastic soep op Enceladus?
De damp die vrijkomt van de Saturnusmaan Enceladus bevat organische verbindingen met een dusdanige massa dat je astrochemisch gezien mag spreken van macromoleculen. Een massaspectrometer aan boord van de ruimtesonde Cassini heeft dat geconstateerd, meldt Nature. Je moet dan denken aan koolwaterstofmoleculen met minstens vijftien koolstofatomen. Vergeleken met synthetische Aardse ...
-
Nieuws
Antibiotica, vers van de bacterie
Bacteriën kunnen bruikbare hoeveelheden antibiotica produceren en het nog een tijdje overleven ook. In Nature Chemical Biology laten Delftse onderzoekers zien hoe je dat zou kunnen aanpakken. Als proof of principle hebben Helena Shomar, Greg Bokinsky en collega’s een E. coli-stam genetisch verbouwd zodat hij (5R)-carbapen-2-em-3-carboxylzuur (afgekort Car) gaat produceren, ...
-
Verdieping
Waar blijven de associate degrees?
Heeft de chemische industrie behoefte aan een opleidingsniveau tussen mbo en hbo in? Opleiders denken van wel, maar de praktijk blijkt weerbarstig. Verbindende functies vervullen binnen het bedrijfsleven. Dat is wat je volgens Sjaco Kaan, opleidingsmanager Techniek bij de Rotterdam Academy, kunt doen met een associate degree. ‘Je spreekt de ...
-
Nieuws
Verzend data, geen samples
In hoeverre kun je drugs- en voedseltests verplaatsen van het lab naar het veld? Met de huidige handhelds kunnen zelfs leken een eind komen. Maar experts laten doorschemeren dat het experimentele stadium nog lang niet voorbij is. ‘Wij willen weten of we met de huidige stand van mobiele technologie verantwoorde ...
-
Nieuws
De mens uitpluizen
LifeTime-project wil levenslot van al onze cellen in kaart brengen. ‘Ik ben er bijna van overtuigd dat het doorgaat’, zegt Chris Marine. Als directeur van het VIB-KU Leuven Center for Cancer Biology neemt hij deel aan LifeTime, een consortium dat een Future and Emerging Technologies Flagship hoopt te worden. Het ...
-
Nieuws
Alternatief explosief
Chemici van het Amerikaanse leger denken na 116 jaar een alternatief voor TNT te hebben bedacht. Oxidiazool presteert op papier de helft beter en is met een beetje geluk nog minder giftig ook, meldt het tijdschrift Organic Process Research & Development. Dat ‘de helft beter’ slaat dan op de druk ...
-
Nieuws
Enzym rijgt DNA in vitro
Ook DNA-synthese wordt ‘groener’ als je er enzymen voor inzet in plaats van organische synthese. Op zijn minst scheelt het een hoop chemisch afval, schrijft Berkeley-onderzoeker Jay Keasling in Nature Biotechnology. Uiteraard heeft hij het dan niet over het kopiëren van bestaand DNA (want dat zou iets te triviaal zijn) ...
-
Nieuws
Extra hard wolfraamboride
Monowolfraampentaboride zou superhard en stabiel bij zeer hoge temperaturen moeten zijn. Dat voorspellen Russische en Chinese metallurgen althans in het Journal of Physical Chemistry Letters. In een persbericht verbaast laatste auteur Artem Oganov, van het Skolkovo-instituut in Moskou, zich er over dat niemand dit eerder heeft bedacht. Maar zo te ...
-
Nieuws
Synthetische bioterreur?
Het risico dat terroristen misbruik maken van synthetische biologie, is misschien wel groter dan gedacht. Dat suggereert althans een rapport van de gezamenlijke Amerikaanse academies van wetenschappen. Het volgt op de presentatie, begin dit jaar, van een synthetische kopie van het DNA van de (vermoedelijk uitgestorven) paardenvariant van het pokkenvirus, ...
-
Nieuws
MOF speelt voor enzym
In Leuven is een metal-organic framework ontwikkeld dat eiwitketens opsplitst selectief opsplitst in kortere peptideketens. Het is één van de eerste heterogene katalysatoren die dit voor elkaar krijgt, blijkt uit een recente publicatie van Hong Giang T. Ly en collega’s in het Journal of the American Chemical Society. De peptidebindingen ...
-
Nieuws
Vezels vangen uranium
Met chemisch gemodificeerde textielvezels kun je uranium winnen uit zeewater, en het is nog betaalbaar ook. Chien Wai uit Moscow, Idaho, presenteerde onlangs trots zijn eerste vijf gram yellowcake. Het zou een interessant alternatief kunnen zijn voor de bestaande uraniummijnen. Geschat wordt dat de oceanen 4 miljard ton uranium bevatten, ...
-
Nieuws
Landdier tot in je botten
Mensen maken hun bloedstamcellen aan in hun beenmerg omdat ze daar het beste worden beschermd tegen uv-straling. Dat vermoeden uit Harvard-onderzoeker Leonard Zon deze week in Nature. Dat beenmerg dient als ‘hematopoietische niche’ bij alle gewervelde dieren die op het land leven. Maar bekend is dat de bloedstamcelproductie tijdens de ...