Alle artikelen van Arjen Dijkgraaf – Pagina 14
-
Nieuws
Spiegeltruc laat bijwerkingen verdwijnen
Nijmeegse chemici hebben een simpele manier bedacht om het werkzame spiegelbeeld van mefloquine in zuivere vorm in handen te krijgen. Zo kun je de bijwerkingen van dit middel tegen malaria fors verminderen, claimen ze in Angewandte Chemie. Het mefloquinemolecuul bevat twee stereocentra, bij de koolstofatomen 11 en 12. Er zijn ...
-
Nieuws
Fluoride-accu stap dichterbij
Science presenteert een route naar fluoride-ionaccu’s die functioneren bij kamertemperatuur. Nog even en fluor wordt een serieuze concurrent voor lithium, denken Simon Jones en collega’s van Caltech in Pasadena. Het voordeel van fluor zit dan vooral in de energiedichtheid. In theorie kun je in een F-ionaccu minstens acht keer zo ...
-
Nieuws
Kattenkruid geeft enzymen prijs
Bij de synthese van nepetalacton, het werkzame bestanddeel van kattenkruid, blijken twee enzymen nauw samen te werken. Mogelijk geldt hetzelfde voor sommige plantaardige geneesmiddelen, schrijven Sarah O’Connor en collega’s van het John Innes Centre in Norwich in Nature Chemical Biology. Het verklaart hoe het kan dat elke soort van het ...
-
Nieuws
Glycanen à gogo
Nature Chemistry presenteert een nieuwe, sterk vereenvoudigde strategie om de vertakte suikers na te maken, waarmee organismen de buitenkant van hun cellen garneren. Het maakt het onderzoek naar de werking van deze zogeheten N-glycanen een stuk gemakkelijker, denken Geert-Jan Boons en collega’s van de Universiteit Utrecht en de University of ...
-
Verdieping
‘Iets maken wat er nog niet was’
Soms wil je iets afstoten, soms wil je het juist vastleggen. KNCV Gouden Medaille-winnaar Pascal Jonkheijm bestudeert de chemie tussen biologische materialen en synthetische oppervlakken. ‘Daar zit een flinke component chemische synthese in.’ ‘Ik zit niet op Twitter, Facebook of Instagram’, geeft Pascal Jonkheijm (40) toe. Met zijn groep aan ...
-
Opinie & Columns
Kunst en wetenschap
Een halve eeuw geleden hadden we in Nederland de Beeldende Kunstenaars Regeling. Wie zichzelf geloofwaardig kon maken als beeldend kunstenaar, kreeg van de overheid een ruimhartige uitkering in ruil voor een aantal kunstwerken per jaar. Die werden dan opgehangen in overheidsgebouwen of via kunstuitleenprojecten verspreid onder het volk. Het kwam ...
-
Industrie & Start-ups
Single-use: wel of niet doen?
Vooral binnen de biofarmaceutische industrie neemt single-use bioprocessing een grote vlucht. Maar lang niet al het roestvaststaal hoort bij het oude ijzer. Waar moet je op letten als je overweegt te switchen?
-
Nieuws
Decemberchemie
Zoek je nog chemische gadgets voor onder de boom? Mede dankzij 3D-printtechnieken die zeer beperkte oplages mogelijk maken, lijkt de keuze dit jaar haast oneindig. Koekje van eigen DNA? Een Londense ondernemer bedacht dat je met 3D-printtechniek elke bakvorm kunt creëren die je wilt. Bijvoorbeeld in de vorm van een ...
-
Verdieping
Personalia, december 2018
De Max-Planck-Medaille 2019 gaat naar de Twentse hoogleraar Detlef Lohse voor zijn onderzoek naar bellen en turbulentie. Met deze medaille beloont het Deutsche Physikalische Gesellschaft sinds 1929 jaarlijks buitengewone prestaties in de theoretische natuurkunde; menig winnaar heeft tevens een Nobelprijs in de kast staan. Voor de Balzan Prize, die Lohse ...
-
Nieuws
Mediatip, december 2018
Waarom schiet het niet op met de vergroening van de Rotterdamse haven, terwijl (bijna) alle betrokkenen overtuigd zijn van het nut? Op versbeton.nl duikt freelancejournalist Inge Janse in de CO2-huishouding van het havengebied en vraagt dertig grote spelers hoe ze het willen aanpakken. Conclusie: noem het maar de Haven van ...
-
Nieuws
Kale kobaltkat knipt koolstofdioxide
Met zonlicht en één los kobaltion als katalysator kun je CO2 selectief omzetten in CO. Chemisch gezien kan het nauwelijks simpeler, suggereert een JACS-publicatie. De truc is dat je je kobaltionen op een oppervlak van grafitisch koolstofnitride (C3N4) legt. De afbeelding laat zien hoe de ionen in de ‘gaten’ van ...
-
Nieuws
Gechloreerde beren
Als je goed zoekt kun je in ijsberenbloed honderden fluor- en chloorverbindingen terugvinden, waaronder een hele reeks tot nu toe onbekende PCB-metabolieten. En over de jaren wordt het alleen maar erger, claimen Jonathan Martin en collega’s van de University of Alberta (Canada) in Angewandte Chemie. Hun analytische zoektocht begon met ...
-
Nieuws
Seleen verraadt eiwitstructuur
Vervang in eiwitten telkens één cysteïnebouwsteen door selenocysteïne en je kunt met NMR precies zien welke cysteïnes onderling een disulfidebinding vormen en zo mede de 3D-vorm van het eiwit bepalen. Stepan Denisov, Ingrid Dijkgraaf, Tilman Hackeng en collega’s van de Universiteit Maastricht leggen het uit in het tijdschrift Chemical Communications. ...
-
Nieuws
Bedrijfsleven exporteert R&D-geld
Nederlandse bedrijven steken meer geld in R&D dan gedacht. Alleen geven ze tweemaal zo veel geld uit aan R&D in het buitenland dan dat buitenlandse bedrijven uitgeven aan R&D in Nederland, suggereert een zojuist verschenen KNAW-rapport. Minister Ingrid van Engelshoven (OCW) bestelde het rapport vorig jaar na een debat in ...
-
Nieuws
Steroïden, maar dan anders
Onder eukaryoten komen twee sterk verschillende enzymen voor die de eerste stap van de productie van steroïden kunnen katalyseren. Mogelijk moet de tree of life worden hertekend, suggereren Gentse onderzoekers in Nature Microbiology. Die eerste stap is de epoxidatie van één van de uiteinden van squaleen, een chemisch vrij simpel ...
-
Nieuws
Chaos verhardt carbide
Van koolstof en vijf verschillende metalen kun je extreem harde materialen maken met extreem hoge smeltpunten. Hoe je de meest interessante combinaties voorspelt, is deze week te lezen in Nature Communications. Zulke metaal-koolstofcombinaties heten carbides. Ze worden al heel lang op industriële schaal toegepast vanwege hun hardheid en temperatuurbestendigheid. Maar ...
-
Nieuws
Platina vangt kwik
Om kwik uit afvalwater te halen moet je het een legering laten vormen met een platina-elektrode. Wees gerust want je krijgt het er ook weer af, stellen Zweedse onderzoekers in Nature Communications. Op andere manieren krijg je dat kwik er lastig uit. Het is gewoonlijk aanwezig in de vorm van ...
-
Nieuws
Serieus bruikbare syntheserobot
Organici kunnen nu Viagra maken met hun ogen dicht. Science meldt deze week de ontwikkeling van een chemische programmeertaal waarmee je een willekeurig syntheseprotocol uit de literatuur op simpele wijze kunt omzetten in een eenduidige set instructies voor een syntheserobot. In de eerste plaats bespaart het een hoop dom routinewerk. ...
-
Nieuws
Ionkanaal en ionenpomp gaan toch samen
Veel bacteriën combineren een passief ionkanaal met een actieve pomp om hun inwendige kaliumconcentratie op peil te houden. Het dogma dat die twee mechanismes elkaar uitsluiten kan de prullenmand in, melden onderzoekers uit Groningen en Frankfurt in Nature Communications. Zowel ionkanalen als pompeiwitten (in dit geval P-type ATPases) zitten verwerkt ...
-
Nieuws
Aminozuur vangt de hitte op
Stop een extra aminozuur in de gereedschapskist van een bacterie en ze kan haar eiwitten beter hittebestendig maken. In JACS wekt Scripps Research-ceo Peter Schultz de indruk dat de evolutie enigszins nalatig is geweest is. Zijn onderzoek draaide om homoserine O-succinyltransferase, afgekort metA. Dit enzym bepaalt bij welke temperatuur een ...