Alle artikelen van Arjen Dijkgraaf – Pagina 11
-
Nieuws
Grijs poeder uit een zwarte doos
Dat ruwijzerproductie grafiet genereert is onvermijdelijk. Maar waarom? En hoe voorkom je dat de buren er last van hebben? ‘Het probleem is van alle tijden’, begint Luc Bol, directeur ijzer en staal bij Tata Steel Europe in IJmuiden. ‘Grafiet is vederlicht en kan opstijgen in de thermiek.’ Inwoners van het ...
-
Nieuws
Alzheimer als tandvleesprobleem
Alzheimer en tandvleesproblemen zijn mogelijk het werk van dezelfde bacterie. En daar bestaat een middel tegen, stellen Stephen Dominy en collega’s in een bescheiden studie.
-
Nieuws
Krachtvoer voor immuuncellen
Om macrofagen effectief te laten optreden tegen tumorcellen moet je hun metabolisme in een hogere stand zetten. Ze laten zich dan niet meer door de tumor in slaap sussen, blijkt uit een publicatie in Nature Immunology. Dat laatste is het werk van het membraaneiwit CD47, dat door uiteenlopende tumoren in ...
-
Nieuws
Omics-database staat als een huis
Koppeling digitale biobanken wint Nederlandse Dataprijs. ‘Met data kun je ontdekkingen doen die vroeger alleen bereikbaar waren met pipetteren in het lab’, stelt Bas Heijmans, hoofddocent aan het Leids Universitair Medisch Centrum. Namens BBMRI-omics mocht hij onlangs de Nederlandse Dataprijs 2018 in de categorie medische en levenswetenschappen in ontvangst nemen, ...
-
Opinie & Analyse
Vast werk
Na vele jaren op de redactie van C2W en MeMo, gaat Arjen Dijkgraaf nu freelancen. Hij blikt nog één keer terug. Exponentieel groeien deed de wetenschap altijd al. Maar de curve gaat nu wel heel steil omhoog. Als ik zie wat er is bijgekomen aan analyse-, sequencing-, imaging-, high-throughput- en ...
-
Nieuws
Alzheimer zien aankomen
Restanten van afgestorven hersencellen in het bloed verraden het ontstaan van alzheimer en andere neurodegeneratieve aandoeningen in een zeer vroeg stadium. Wie weet kun je er dan nog wél iets tegen doen, suggereert een Duitse publicatie in Nature Medicine. Mathias Jucker en collega’s zoeken nu eens niet specifiek naar biomarkers ...
-
Nieuws
Moleculen breien
Tussen twee minuscule goudelektrodes kun je een geleidend draadje trekken dat slechts één molecuul dik is. Voor het onderzoek naar moleculaire elektronica kan dit uitgroeien tot een essentieel gereedschapje, suggereert een Zwitsers/Spaanse publicatie in Nature Communications. Volgens de auteurs zit het grote voordeel van hun mechanically controllable break junction-techniek (MCBJ) ...
-
Nieuws
Gegarneerd kobalt vermijdt broeikasgas
Garneer een kobaltkatalysator met natrium- en zwavelatomen, en hij zet aardgas om in bouwstenen voor kunststoffen zonder dat je koolstofdioxide krijgt als bijproduct. Dat maakt deze variant van het Fischer-Tropschproces een stuk aantrekkelijker, melden Krijn de Jong en zijn Utrechtse collega’s in Nature Communications. Bij dit inmiddels stokoude proces zet ...
-
Nieuws
Nieuw licht op alzheimer
Leuvense vorsers denken eindelijk te weten waar het geheimzinnige amyloïde-β voorlopereiwit voor dient. Door te binden aan een specifieke receptor remt het de overdracht van signalen via synapsen, schrijven ze in Science. Dat voorlopereiwit, ook bekend als APP, wordt vooral geassocieerd met de ziekte van Alzheimer. Fragmenten er van kunnen ...
-
Nieuws
Afbreekbare prikpil
Een pleister met micronaaldjes kan een maand lang ongewenste zwangerschap voorkomen. En daarvoor hoef je die pleister maar een paar seconden te laten zitten, meldt Nature Biomedical Engineering. De truc daarbij is dat de naaldjes afbreken als je de pleister verwijdert, en dat die daarna wél minstens een maand in ...
-
Nieuws
Zo goedkoop kan een labrobot zijn
Handige knutselaars kunnen voor $ 3.389,90 een labrobot bouwen die 96-wells multititerplaten optisch uitleest. Dat is eentiende van wat zo’n ding in de winkel kost, stellen Karol Szymula en Michael Magaraci, twee studenten van de University of Pennsylvania die het hebben bedacht. De bouwbeschrijving is eveneens gratis. ...
-
Nieuws
Chemofilter tegen bijwerkingen
Met een 3D-geprinte miniatuurversie van een uitlaatkatalysator kun je de bijwerkingen van een chemokuur sterk verminderen. Bij varkens werkt het al, schrijven Berkeley-onderzoekers in ACS Central Science. De printjes van Nitash Balsara en collega’s zijn holle kokertjes met een lengte van 30 mm en een diameter van 5 mm. Binnenin ...
-
Nieuws
Spieren tegen alzheimer
In het eiwit irisine schuilt mogelijk de reden dat fysieke inspanning de progressie van de ziekte van Alzheimer lijkt te vertragen. In elk geval vind je relatief weinig irisine in de hersenen van muizen en mensen met die aandoening, schrijven Braziliaanse onderzoekers in Nature Medicine. Waarbij Fernanda De Felice en ...
-
Nieuws
Hoe je een efficiëntere plant bouwt
Met een aantal extra genen kun je een weeffoutje in de natuurlijke fotosynthese omzeilen zodat planten tientallen procenten meer biomassa gaan aanmaken. Het zou op termijn het wereldvoedselprobleem kunnen oplossen, juichen Amerikaanse onderzoekers enigszins voorbarig in een spraakmakende Science-publicatie. Hun verhaal draait om het enzym ribulose-1,5-bisfosfaat carboxylase/oxygenase, afgekort Rubisco, dat ...
-
Nieuws
Nanodeeltjes tegen kortsluiting
Met een vleugje ijzeroxide-nanodeeltjes kun je de isolatiemantels van hoogspanningskabels zelfherstellend maken. Zo voorkom je dat uiteindelijk de isolatie letterlijk in rook opgaat, schrijven Chinese onderzoekers in Nature Nanotechnology. Zulke mantels worden gewoonlijk gemaakt van polyetheen of polypropeen. Normaal blijven die kunststoffen haast oneindig goed, maar bij een zeer hoog ...
-
Nieuws
Nieuw genetisch dialect
In plastides van sommige parasitaire planten codeert TAG voor tryptofaan in plaats dat het een stopcodon is. Het bewijst eens te meer dat de genetische code niet in steen is gebeiteld, suggereert een PNAS-publicatie. Zo’n plastide is een organel met een eigen set DNA, die afwijkt van de rest van ...
-
Nieuws
Spiegeltruc laat bijwerkingen verdwijnen
Nijmeegse chemici hebben een simpele manier bedacht om het werkzame spiegelbeeld van mefloquine in zuivere vorm in handen te krijgen. Zo kun je de bijwerkingen van dit middel tegen malaria fors verminderen, claimen ze in Angewandte Chemie. Het mefloquinemolecuul bevat twee stereocentra, bij de koolstofatomen 11 en 12. Er zijn ...
-
Nieuws
Fluoride-accu stap dichterbij
Science presenteert een route naar fluoride-ionaccu’s die functioneren bij kamertemperatuur. Nog even en fluor wordt een serieuze concurrent voor lithium, denken Simon Jones en collega’s van Caltech in Pasadena. Het voordeel van fluor zit dan vooral in de energiedichtheid. In theorie kun je in een F-ionaccu minstens acht keer zo ...
-
Nieuws
Kattenkruid geeft enzymen prijs
Bij de synthese van nepetalacton, het werkzame bestanddeel van kattenkruid, blijken twee enzymen nauw samen te werken. Mogelijk geldt hetzelfde voor sommige plantaardige geneesmiddelen, schrijven Sarah O’Connor en collega’s van het John Innes Centre in Norwich in Nature Chemical Biology. Het verklaart hoe het kan dat elke soort van het ...
-
Nieuws
Glycanen à gogo
Nature Chemistry presenteert een nieuwe, sterk vereenvoudigde strategie om de vertakte suikers na te maken, waarmee organismen de buitenkant van hun cellen garneren. Het maakt het onderzoek naar de werking van deze zogeheten N-glycanen een stuk gemakkelijker, denken Geert-Jan Boons en collega’s van de Universiteit Utrecht en de University of ...