Nieuws

Licht op wrijving

28 januari 2015

Met drukgevoelige fluorescerende moleculen kun je precies zichtbaar maken waar twee ruwe oppervlakken elkaar raken, en hoe hard ze op elkaar worden gedrukt. UvA-onderzoekers publiceerden het recept zojuist op de website van Angewandte Chemie. Het werpt nieuw licht op wrijving en de daardoor veroorzaakte slijtage. Mogelijk wordt ...

Nieuws

Nieuw licht op alvleesklierkanker

27 januari 2015

Alvleesklierkanker ontstaat door een hapering in het systeem dat overtollige epitheelcellen loost. En als je dat eenmaal weet kun je er misschien eenvoudig iets aan doen, stellen onderzoekers van het Huntsman Cancer Institute (Utah, VS) in eLife. Dat lozen (extrusie, in vakjargon) hoort net zo hard te gaan als de ...

Nieuws

Twijfels aan uv-desinfectie

27 januari 2015

Met uv-licht kun je bacteriën in een staat brengen waarin ze nét niet dood zijn. Als je drinkwater echt goed wilt desinfecteren kun je er dus toch beter een beetje chloor bij doen, suggereert een publicatie in Environmental Science & Technology. Dat heel veel bacteriesoorten in zo’n zogeheten ...

Nieuws

Raad een zeoliet (of niet)

26 januari 2015

Met supercomputers kun je nu voorspellen welke zeolietstructuur je het beste kunt nemen om een gegeven industrieel proces te katalyseren. Zo bespaar je je zelf de moeizame synthese van zeolieten waar je niets aan hebt, schrijven Amerikaanse onderzoekers in Nature Communications. Waarbij ze aantekenen dat er in theorie ...

Verdieping

Hoe een schelp groeit

25 januari 2015

Schelpdieren gebruiken een soort ‘ionenspons’ om de kristallisatie van calciumcarbonaat op hun schelpen in goede banen te leiden. Eindhovense en Amerikaanse onderzoekers hebben dat voor het eerst daadwerkelijk zien gebeuren, melden ze in Nature Materials. Dat de zogeheten biomineralisatie zo werkt was een kwart eeuw geleden al voorspeld ...

Nieuws

Medicijn laat tumorcel verstijven

21 januari 2015

Uitzaaiing van tumoren is wellicht af te remmen met een medicijn dat de cellen stijver maakt. Zo komen ze er letterlijk nergens meer tussen, suggereren Johns Hopkins-onderzoekers in PNAS. Ze zijn al bezig om 4-hydroxyacetofenon (4-HAP, ook bekend als piceol), een natuurproduct dat dit voor elkaar lijkt ...

Verdieping

Aminozuur ketent gentech

20 januari 2015

Voor het eerst zijn genetisch gemodificeerde organismen gemaakt die synthetische aminozuren nodig hebben om te overleven. In de vrije natuur zijn ze dus kansloos en dat is wel zo’n veilige gedachte, blijkt uit twee publicaties in Nature. Het idee vaker geopperd maar voor zover bekend was het niet ...

Nieuws

Gen-muis krijgt een staartje

20 januari 2015

Minstens 250 wetenschappelijke publicaties over diabetes moeten worden herzien. Er zit al 25 jaar een weeffoutje in de genetisch gemodificeerde muizen die men er voor gebruikte, melden onderzoekers van de KU Leuven. De schade varieert, vertelt prof. John Creemers die het samen met prof. Frans Schuit ontdekte. Bij ...

Nieuws

Vissen vangen met insuline

19 januari 2015

Sommige tropische zeeslakken gebruiken insuline als vergif. Ze bezorgen langszwemmende vissen een acute hypoglycemie zodat ze zich makkelijker laten vangen, schrijven onderzoekers van de University of Utah in PNAS. Het betreft onder meer Conus geographus, een soort die een gifcocktail aanmaakt die zelfs voor mensen dodelijk kan zijn. ...

Verdieping

Arrogante heren der wetenschap

18 januari 2015

Specialismen waarvan de beoefenaars vinden dat je er briljant voor moet zijn, trekken het laagste percentage vrouwen. De reden is niet helemaal duidelijk maar statistisch gezien klopt het, schrijven Amerikaanse onderzoekers in Science. Voor Amerikanen van Afrikaanse afkomst geldt precies hetzelfde, ongeacht het geslacht. Dat ook die groep ...

Verdieping

Help, DNA in mijn eten

18 januari 2015

Als voedsel DNA bevat, zou dat verplicht op het etiket moeten staan. Dat vindt ruim tachtig procent van de Amerikanen, volgens een onderzoekje van Oklahoma State University. Het wordt gebracht als het zoveelste bewijs dat het grote publiek geen benul heeft van wat DNA is, en automatisch aanneemt ...

Nieuws

Beenmergtransplantatie in beeld

14 januari 2015

Met behulp van time-lapse imaging en een genetisch trucje dat stamcellen een groene kleur geeft, is het voor het eerst gelukt om het wortelingsproces van bloedstamcellen in het lichaam van proefdieren zichtbaar te maken. Kennis over dit mechanisme biedt handvatten om beenmergtransplantaties te verbeteren, schrijven wetenschappers van Boston ...

Verdieping

Enzymatische klok als bouwdoos

13 januari 2015

In Nijmegen is een methodiek bedacht om biochemische klokreacties te ontwerpen op de tekentafel. Waarbij het knippertempo nog instelbaar is ook, belooft een publicatie in Nature Chemistry. Zulke oscillerende reacties komen in levende cellen heel vaak voor. Ze zijn bijvoorbeeld nodig om de oogfunctie (X beelden per seconde!), ...

Nieuws

Klittenband vangt kanker

12 januari 2015

In de VS is een verbeterd nanoklittenband gepresenteerd om uitzaaiende tumorcellen uit menselijk bloed te filteren. Zo kun je ze analyseren en nagaan welke chemotherapie het beste helpt, denken onderzoekers van het UCLA California NanoSystems Institute. Waarbij de grootste innovatie zit in een chemische aanpassing waardoor het klittenband ...

Nieuws

Klimaatbeleid betaalt zich terug

12 januari 2015

Elke ton CO2 die we dit jaar uitstoten, zou op de lange termijn wel eens 220 dollar schade aan de wereldeconomie kunnen veroorzaken. Dat is veel meer geld dan het kost om het niet uit te stoten, stellen Stanford-onderzoekers Frances Moor en Delavane Diaz in Nature Climate Change. ...

Verdieping

Wie betaalt de omics?

11 januari 2015

De pijlsnelle opkomst van ‘omics’-analysetechnieken vraagt om een grondige herziening van de manier waarop het Duitse life sciences-onderzoek is georganiseerd. Anders raakt het de aansluiting met de rest van de wereld kwijt, stelt de nationale academie van wetenschappen Leopoldina in een zojuist verschenen rapport. De belangrijkste aanbeveling is ...

Nieuws

Blaas eens een preparaat op

11 januari 2015

Met superslurperpolymeer uit luiers kun je weefselmonsters vijfmaal extra uitvergroten onder de microscoop. En dat uitvergroten moet je heel letterlijk nemen, melden MIT-onderzoekers. Hun ‘expansiemicroscopie’ zou in sommige situaties een uiterst simpel alternatief kunnen zijn voor de superresolutiemicroscopie, die vorig jaar goed was voor de Nobelprijs voor scheikunde. ...

Nieuws

Antibioticum van de koude grond

7 januari 2015

In Nature is een gloednieuw antibioticum gepresenteerd waar ziekenhuisbacteriën voorlopig geen antwoord op hebben. Dankzij een chip waarop je bodembacteriën kunt kweken die het in een petrischaaltje niet doen, melden onderzoekers van Northeastern University in Boston. Waarbij de media het antibioticum brengen als het grote nieuws, terwijl de ...

Nieuws

Aarden iets minder zeldzaam

6 januari 2015

China heeft stilletjes de exportquota voor zeldzame aarden geschrapt. Ze waren niet meer te handhaven nadat de Wereldhandelsorganisatie (WTO) had geoordeeld dat ze in strijd waren met afspraken over het vrije handelsverkeer, zo werd deze week duidelijk. Volgens het Financieele Dagblad maakt het in de praktijk niet veel ...

Nieuws

Bacterie-bewegingsdetector

5 januari 2015

Van onderdelen van een AFM-microscoop kun je een ultragevoelige bewegingsdetector maken die leven op Mars herkent zodra het zich roert. Als de NASA niet toehapt houd je er altijd nog een prima techniek aan over om medicijnen te screenen, schrijven Zwitserse onderzoekers in PNAS. Waarbij ze er dus ...