Genetica – Pagina 5
-
Nieuws
Gentherapie aangejaagd
Een spierspecifieke, genetische regelmodule zorgt ervoor dat dystrofinegenen sterker aanstaan. Dit opent de weg naar effectievere gentherapie. Gentherapie tegen duchenne en andere erfelijke spierziektes kan sterk verbeteren dankzij een ‘moleculaire turbomotor’ die de ingebrachte genen harder laat werken. Bij muizen werkt het al, melden Thierry VandenDriessche, Marinee Chuah en collega’s ...
-
Nieuws
Genen ontstaan spontaan
Gemiddeld krijgt rijst er elke 20.000 jaar een gloednieuw gen bij, en meer dan de helft van de nieuwe aanwinsten wordt inmiddels aantoonbaar vertaald naar eiwitten. Daarmee is voor het eerst het grote belang van dit mechanisme voor de evolutie keihard aangetoond, zo valt op te maken uit een Amerikaans/Chinese ...
-
Verdieping
‘We maken single-cell-momentopnames’
Het lijkt sciencefiction, maar de analyse van individuele cellen is inmiddels routine geworden. Met de juiste technieken kan Alexander van Oudenaarden heel veel vertellen over de onvermoede diversiteit in gezonde weefsels en tumoren. Alexander van Oudenaarden (48) had als tiener een microscoop, waarmee hij van alles uit de natuur bekeek. ...
-
Nieuws
Hartritmestoornis verlicht met gentherapie
Door gentherapie te combineren met micro-elektronica kun je een hart voorzien van een ingebouwde defibrillator die ingrijpt zonder dat de drager het merkt. Bij ratten werkt het al, schrijven Leidse en Delftse onderzoekers in Science Translational Medicine. Hun uitvinding is vooral bedoeld voor patiënten die chronisch last hebben van boezemfibrilleren. ...
-
Nieuws
Zure genen
In Amsterdam zijn de genen ontdekt die citrusvruchten zuur maken. Het zijn eigenlijk dezelfde genen die petunia’s blauw maken, stellen Ronald Koes, Francesca Quattrocchio en collega’s van het Swammerdam Institute for Life Sciences in Nature Communications. Bij zulke vruchten zit het sap in blaasjes, die eigenlijk uit hun krachten gegroeide ...
-
Media
‘DNA is onze toekomst’
Robert Plomin duikt met zijn boek Blueprint ten volle in de nature-nurture-discussie. Ik ken een eeneiige tweeling van wie de ene helft vanaf kort na de geboorte is opgegroeid in Nederland, en de andere in Sri Lanka. Ze hebben elkaar enkele jaren geleden als volwassen vrouwen teruggevonden. De belangrijkste verschillen: ...
-
Nieuws
Nieuw genetisch dialect
In plastides van sommige parasitaire planten codeert TAG voor tryptofaan in plaats dat het een stopcodon is. Het bewijst eens te meer dat de genetische code niet in steen is gebeiteld, suggereert een PNAS-publicatie. Zo’n plastide is een organel met een eigen set DNA, die afwijkt van de rest van ...
-
Nieuws
Steroïden, maar dan anders
Onder eukaryoten komen twee sterk verschillende enzymen voor die de eerste stap van de productie van steroïden kunnen katalyseren. Mogelijk moet de tree of life worden hertekend, suggereren Gentse onderzoekers in Nature Microbiology. Die eerste stap is de epoxidatie van één van de uiteinden van squaleen, een chemisch vrij simpel ...
-
Nieuws
Chinees claimt eerste CRISPR-baby’s
In Shenzhen, China, zouden de eerste genetisch gemodificeerde mensen zijn geboren. Geestelijk vader He Jiankui heeft dat verklapt in de aanloop van een internationaal gene-editingcongres in Hong Kong, meldt het Amerikaanse persbureau Associated Press. Het zou gaan om een tweeling waarbij met CRISPR-Cas9 een stuk is verwijderd uit het CCR5-gen, ...
-
Nieuws
Mijt met een chemisch luchtje
Mijten kunnen terpenen aanmaken. Minstens twee soorten hebben er werkende genen voor, melden onderzoekers uit Liverpool in het aan big data gewijde online-tijdschrift GigaScience. Waar ze die terpenen voor gebruiken is nog onduidelijk, maar de onderzoekers hopen dat het feromonen zijn. Dat zou namelijk betekenen dat je er mijten mee ...
-
Industrie & Start-ups
Diploid zoekt ongezond basenpaar
De Leuvense start-up Diploid ontwikkelt software om zeldzame erfelijke ziektes snel te kunnen opsporen. ‘Mensen met zeldzame erfelijke ziektes krijgen vaak eerst twee of drie onjuiste diagnoses en vaak dus ook verkeerde of overbodige behandelingen’, vertelt Peter Schols (41), ceo van de Leuvense start-up Diploid. En tegen de tijd dat ...
-
Nieuws
IJstijd redt neushoorns van inteelt
Met onderdelen van de zuidelijke witte neushoorn kunnen we mogelijk ooit weer noordelijke witte neushoorns in elkaar knutselen. Die twee ondersoorten zijn namelijk minder ver uit elkaar gegroeid dan gedacht, melden onderzoekers uit Wales en Zuid-Afrika in Proceedings of the Royal Society B. Dat is goed nieuws want die noordelijke ...
-
Opinie & Columns
(On)beheersbaar
Een onvoldoende goed uitgezochte gene drive heeft alles in zich om het Tsjernobyl van de biotechnologie te worden, betoogt hoofdredacteur Erwin Boutsma. In de jaren vijftig en zestig bedachten lokale overheden dat het een goed idee zou zijn om de nijlbaars uit te zetten in het Afrikaanse Victoriameer, met 70.000 ...
-
Nieuws
Voedingsadvies van je genen
Ligt jouw ideale weekmenu verscholen in je DNA? Met personalized nutrition proberen onderzoekers je voedingspatroon af te stemmen op zowel je genen als je gedrag, en dat kan veel gezondheidsvoordelen opleveren. De adviezen voor voedingsgroepen als groente, fruit en vezels zijn opgesteld voor de gemiddelde Nederlander, maar uit onderzoek blijkt ...
-
Industrie & Start-ups
Oncode lanceert eerste start-up
Single Cell Discoveries lift mee op de groeiende belangstelling voor single-cell-sequencingdiensten. ‘Uiteindelijk krijgt de klant een overzicht van welke genen en in welke cellen tot expressie komen.’ Op 11 september ging Single Cell Discoveries formeel van start. Het is de eerste start-up die voortkomt uit het prestigieuze Oncode, een Nederlands ...
-
Nieuws
Muizengenen editen kán
Voor het eerst heeft CRISPR-Cas erfelijke aandoeningen verholpen. Voorlopig alleen bij muizen maar bij mensen moet het op termijn ook kunnen, suggereren twee publicaties in Nature Medicine. In beide gevallen werd CRISPR-Cas gebruikt in combinatie met een base editor die een ‘letter’ van het DNA (meestal de C) chemisch kan ...
-
Nieuws
CRISPR-Cas veredelt planten supersnel
Met CRISPR-Cas9 kun je wilde tomaten in no time ombouwen tot kastomaten. Als de groententelende mensheid dat eerder had geweten had ze zich een paar duizend jaar geklungel met kruisingstechnieken kunnen besparen, suggereren twee publicaties in Nature Biotechnology. De proof of principle laat vooral zien dat genetische modificatietechnieken inmiddels aardig ...
-
Nieuws
Gene drive werkt écht tegen muggen
In Londen is de eerste gene drive ontwikkeld die malariamuggen echt helemaal uitroeit. In elk geval in het lab, meldt Nature Biotechnology. De gene drive van Andrea Crisanti en collega’s bestaat uit een CRISPR-Cas9-knipsetje dat een bepaald gen verknipt en dan ter plekke zijn eigen DNA-code monteert. Nakomelingen gaan hetzelfde ...
-
Nieuws
Veelzijdig RNA als hype
RNA is veel meer dan het loopjongetje van ons DNA. Zo lijken cellen met elkaar te communiceren door RNA uit te wisselen, zelfs tussen verschillende organismes. Maar over het effect zijn onderzoekers verdeeld. RNA is lang gezien als slechts de boodschappenjongen van ons DNA (zie onderaan). De functie van dit ...
-
Nieuws
DRUP koppelt medicijn aan tumor
De Drug Rediscovery Protocol-studie (DRUP) koppelt genetische profielen van tumoren aan bestaande kankertherapieën. ‘Conventionele geneesmiddelontwikkeling heeft haar langste tijd gehad.’ Tumoren die in verschillende weefsels ontstaan, kunnen hetzelfde genetische profiel hebben. Die belangrijke ontdekking leidde tot het vermoeden dat een middel tegen een bepaalde tumor ook werkzaam kan zijn tegen ...