Genetica – Pagina 5
-
Nieuws
Veelzijdig RNA als hype
RNA is veel meer dan het loopjongetje van ons DNA. Zo lijken cellen met elkaar te communiceren door RNA uit te wisselen, zelfs tussen verschillende organismes. Maar over het effect zijn onderzoekers verdeeld. RNA is lang gezien als slechts de boodschappenjongen van ons DNA (zie onderaan). De functie van dit ...
-
Nieuws
DRUP koppelt medicijn aan tumor
De Drug Rediscovery Protocol-studie (DRUP) koppelt genetische profielen van tumoren aan bestaande kankertherapieën. ‘Conventionele geneesmiddelontwikkeling heeft haar langste tijd gehad.’ Tumoren die in verschillende weefsels ontstaan, kunnen hetzelfde genetische profiel hebben. Die belangrijke ontdekking leidde tot het vermoeden dat een middel tegen een bepaalde tumor ook werkzaam kan zijn tegen ...
-
Nieuws
Hoe je fruitvliegjes verlost van ALS
Minstens één erfelijke vorm van de spierziekte ALS wordt veroorzaakt door een ontregelde genetische expressie. Bij fruitvliegjes is het mechanisme nu alvast redelijk duidelijk, schrijven Erik Storkebaum en collega’s van de Radboud Universiteit in het Journal of Biological Chemistry. Het slechte nieuws is dat het gen, dat je moet uitschakelen ...
-
Nieuws
Hypergevoelige pindatest
Om sporen van pinda’s in voedingsmiddelen te detecteren moet je niet zoeken naar DNA uit de celkern, maar naar dat uit de bladgroenkorrels. Daarvan heeft een plantencel er immers veel meer dan één, schrijven onderzoekers van de Amerikaanse FDA in het Journal of Agricultural and Food Chemistry. Zoals bekend zijn ...
-
Nieuws
Nieuwe twijfels over CRISPR-Cas
DNA-reparatiemechanismes weigeren mee te werken aan succes. Menigeen haalde opgelucht adem begin dit jaar toen Nature Methods een geruchtmakende publicatie over neveneffecten van CRISPR-Cas bij muizen introk. De auteurs claimden dat niet alleen het gewenste gen werd verknipt, maar dat stukken DNA verdwenen of werden toegevoegd op honderden andere plaatsen ...
-
Nieuws
Regenereerbaar netvlies
Het netvlies van zoogdieren kan zijn voorraad lichtgevoelige staafjes wel degelijk aanvullen, suggereert een Nature-publicatie. Je hoeft het regeneratiemechanisme alleen maar kunstmatig aan te zwengelen, stellen onderzoekers uit New York die claimen dat ze blinde muizen zo iets van hun gezichtsvermogen hebben teruggegeven. Bij koudbloedige gewervelde dieren, zoals zebravisjes, gaat ...
-
Nieuws
Aminozuur laat slak links draaien
Voor een spiegelbeeldig slakkenhuis heb je geen spiegelbeeldige aminozuren nodig. Je kunt volstaan met normale aminozuren op een plek waar ze niet thuishoren, valt op te maken uit een publicatie in Science Advances. Zo’n slakkenhuis is hét voorbeeld van chiraliteit oftewel het bestaan van spiegelbeeldstructuren. Het ontstaat door biomineralisatie: gecontroleerde ...
-
Nieuws
Spider-Silkworm
Voor het eerst kunnen zijderupsen enigszins overtuigend doen alsof ze spinnen zijn. Chinese onderzoekers wisselden met succes de genen om die coderen voor het belangrijkste zijdevezel-eiwit, valt te lezen in PNAS. Zo’n spin hangt zichzelf aan een zijden draadje met veel betere mechanische eigenschappen dan rupsenzijde. Het verschil zit met ...
-
Nieuws
Chromosomen niet vies van fusie
Gistcellen blijven verrassend goed functioneren wanneer je al hun genen aan elkaar plakt tot één of twee chromosomen. Dat blijkt uit twee publicaties die tegelijk zijn verschenen in Nature. Normaal gesproken zijn de genen van zo’n gistcel (Saccharomyces cerevisiae) verdeeld over zestien verschillende chromosomen, waarvan de lengtes uiteenlopen van 230.000 ...
-
Nieuws
Enzym klust bij als transcriptiefactor
In populieren blijkt een eiwit een bizarre dubbelfunctie te hebben: het maakt bouwstenen voor aminozuren maar regelt tevens de aanmaak van lignine. Het zou een nieuwe manier kunnen opleveren om lignine-arme populieren te creëren, blijkt uit een publicatie in The Plant Cell. Zulke lignine-arme bomen zijn een oud idee waar ...
-
Nieuws
Vorm boven inhoud
Eiwit zoekt opgerekt DNA zonder te kijken naar sequentie. ‘Als het te krap is, past het eiwit er niet op’, zo vat de Nijmeegse hoogleraar Gert Jan Veenstra zijn ontdekking samen. Dat eiwit heet MTF2 en het blijkt zich alleen aan DNA te kunnen hechten als de dubbele helix ter ...
-
Nieuws
Antibiotica, vers van de bacterie
Bacteriën kunnen bruikbare hoeveelheden antibiotica produceren en het nog een tijdje overleven ook. In Nature Chemical Biology laten Delftse onderzoekers zien hoe je dat zou kunnen aanpakken. Als proof of principle hebben Helena Shomar, Greg Bokinsky en collega’s een E. coli-stam genetisch verbouwd zodat hij (5R)-carbapen-2-em-3-carboxylzuur (afgekort Car) gaat produceren, ...
-
Nieuws
De mens uitpluizen
LifeTime-project wil levenslot van al onze cellen in kaart brengen. ‘Ik ben er bijna van overtuigd dat het doorgaat’, zegt Chris Marine. Als directeur van het VIB-KU Leuven Center for Cancer Biology neemt hij deel aan LifeTime, een consortium dat een Future and Emerging Technologies Flagship hoopt te worden. Het ...
-
Nieuws
Enzym rijgt DNA in vitro
Ook DNA-synthese wordt ‘groener’ als je er enzymen voor inzet in plaats van organische synthese. Op zijn minst scheelt het een hoop chemisch afval, schrijft Berkeley-onderzoeker Jay Keasling in Nature Biotechnology. Uiteraard heeft hij het dan niet over het kopiëren van bestaand DNA (want dat zou iets te triviaal zijn) ...
-
Nieuws
Synthetische bioterreur?
Het risico dat terroristen misbruik maken van synthetische biologie, is misschien wel groter dan gedacht. Dat suggereert althans een rapport van de gezamenlijke Amerikaanse academies van wetenschappen. Het volgt op de presentatie, begin dit jaar, van een synthetische kopie van het DNA van de (vermoedelijk uitgestorven) paardenvariant van het pokkenvirus, ...
-
Nieuws
Spinoza’s 2018: life sciences in de prijzen
Drie van de vier Spinozapremies gaan dit jaar naar levenswetenschappers. Anna Akhmanova en Marileen Dogterom, die samen onderzoek doen naar de structuur en functie van het cytoskelet, vielen allebei in de prijzen. Een derde Spinozapremie ging naar John van der Oost, een van de grondleggers van CRISPR-Cas. Life sciences zijn ...
-
Nieuws
Vaccin tegen syfilis?
Voor het eerst komt een vaccin tegen syfilis in zicht. Een internationaal gezelschap denkt te weten op welke eiwitten je het moet richten, valt te lezen in mBio. Over Treponema pallidum, de bacterie die de soa in kwestie veroorzaakt, was tot voor kort vrij weinig bekend. De soort is niet ...
-
Nieuws
Schadeherstel nekt CRISPR-CAS
CRISPR-Cas9 zou soms toch de kans op kanker wel eens kunnen verhogen. Op een onverwachte manier, blijkt uit twee publicaties die gelijktijdig zijn verschenen in Nature Medicine. Het heeft te maken met p53 (zie de illustratie), een eiwit dat op verschillende manieren voorkomt dat gewone cellen veranderen in tumorcellen. Om ...
-
Verdieping
BioscienZ spaart koe en kip
Start-up BioscienZ gaat met schimmels vleesvervangers maken uit aardappelresten in plaats van soja. De subsidie voor een proeffabriek is binnen. ‘Zolang je maar koolhydraten hebt.’ Wim de Laat (56) weet het nog goed: in 2015 stond in de krant dat Nederland enorme hoeveelheden soja als eiwitbron importeerde om koeien en ...
-
Nieuws
Kunstmest voor fijnproevers
Om onkruid te weren moet je je gewassen genetisch zó modificeren dat ze als enigen een afwijkend type kunstmest lusten. Werkt veel beter dan landbouwgif, beloven Keerti Rathore en collega’s van Texas A&M University. In PNAS beschrijven ze katoenplanten waarin ze een fosfietdehydrogenase-gen (ptxD) hebben gemonteerd, afkomstig uit de bacterie ...