De amyloïdefibrillen die we nu kennen als alzheimersymptomen, zijn misschien wel evolutionaire voorlopers van de huidige enzymen. In elk geval kunnen zulke fibrillen enzymatische activiteit vertonen, meldden Amerikaanse onderzoekers onlangs in Nature Chemistry.

Ivan Korendovych (Syracuse University) en William DeGrado (UCSF) bewezen dat laatste door een zevental simpele oligopeptides te synthetiseren uit telkens 7 aminozuren. Met een beetje zink als katalysator lieten ze die ketentjes aan elkaar klonteren tot fibrillen. Vier van de zeven probeersels bleken vervolgens in staat om de hydrolyse van esters te katalyseren.

Het is mogelijk voor het eerst dat enzymatische activiteit is aangetoond bij zulke korte ketens.

De huidige enzymen bestaan uit één lange keten van honderden aminozuren in een heel specifieke volgorde, die zich op een heel specifieke manier vouwt om een heel specifieke reactie te katalyseren. Duidelijk is dat er een heel lang evolutionair proces overheen is gegaan om ze zo goed te krijgen als ze nu zijn.

Fibrillen zouden een van de eerste stappen van dat proces kunnen zijn geweest. De kans dat het juiste oligopeptide min of meer spontaan ter wereld komt is nog steeds extreem klein maar wel een heel stuk groter dan de kans op een compleet enzym, en als je dat oligopeptide eenmaal hebt gaat de zelfassemblage… vanzelf.

De voor de hand liggende vraag is of die alzheimerfibrillen óók nog altijd de een of andere katalytische werking bezitten, of dat ze in de loop van de evolutie hun eigenlijke nut helemaal zijn kwijtgeraakt. Dat wordt een hele leuke om te onderzoeken.

bron: Syracuse University