Alzheimer-onderzoekers in de VS mogen hun transgene muismodellen blijven gebruiken. Een rechtszaak tegen de kweker van die muizen is onder druk van de National Institutes of Health afgeblazen. Volgens NIH-directeur Francis Collins is het groot nieuws voor de hele biomedische gemeenschap.
Het gaat om muizen die door de zogeheten ‘Zweedse mutatie’ in hun amyloïde-precursoreiwit aan een vroegtijdige vorm van alzheimer worden geholpen. Voor het testen van potentiële alzheimermedicatie is de onderzoekswereld in hoge mate afhankelijk van de beschikbaarheid van zulke muizen.
De mutatie en de toepassingen ervan worden echter afgedekt door octrooien die in handen zijn van het Alzheimer’s Institute of America (AIA), waar men er duidelijk op uit is om de eigen onderzoekskas te spekken.
Tot de instituten, die door AIA voor de rechter zijn gesleept op beschuldiging van octrooibreuk, behoorde sinds begin vorig jaar ook Jackson Laboratory in Bar Harbor, Maine. Die non-profitinstelling heeft zich onder meer tot doel gesteld om zo veel mogelijk verschillende muismodellen te verzamelen en ze tegen lage prijs aan te bieden aan iedereen die ze nodig heeft.
In de collectie zitten 22 muizenstammen met de Zweedse mutatie. En AIA wilde niet alleen geld van dit lab zien, maar het wilde ook een lijst met honderden namen van onderzoekers die deze muismodellen ooit hebben gekocht, zodat het die ook allemaal kon aanklagen.
Daarmee ging AIA te ver in de ogen van de NIH, de overkoepelende onderzoeksinstelling van de federale overheid die onder meer Jacksons muizenkweek subsidieert. Die besloot gebruik te maken van het recht van nationale overheden om octrooibreuk toe te staan vanwege een zwaarwegend maatschappelijk belang. Een stap die in vredestijd maar heel zelden wordt gezet.
Jackson kreeg te horen dat het zich niets meer van AIA’s octrooien hoefde aan te trekken. Mocht AIA het daar niet mee eens zijn, dan moest het instituut de federale overheid maar voor de rechter slepen - en die overheid beschikt over een legertje héle vervelende advocaten. Waarop AIA eieren voor zijn geld koos: vorige week kreeg Jackson een brief waarin stond dat de aanklacht was ingetrokken.
Waarmee waarschijnlijk een precedent is geschapen: de volgende die probeert om een nuttig muismodel voor zichzelf te houden, riskeert eveneens ruzie met de NIH.
De andere rechtszaken die AIA heeft lopen, gaan overigens gewoon door. Maar de mogelijke gevolgen daarvan schijnen een stuk minder ernstig te zijn.
Nog geen opmerkingen