Morfinegebruik laat pijnklachten chronisch worden en maakt de pijn uiteindelijk nog erger ook. Tijd om over andere pijnstillers na te denken, stellen Linda Watkins en collega’s van de universiteit van Colorado in PNAS.
Ze ontdekten dat morfine en aanverwante opiaten niet alleen de bekende opioïde-receptoren activeren, maar ook een receptor in het ruggenmerg die niets met die anderen te maken heeft. Deze NOD-like receptor 3 (NLRP3) zwengelt het immuunsysteem aan. De ontstekingsreactie, die daar het gevolg van is, leidt tot chronische zenuwpijn.
Ze hebben het uitgeprobeerd bij ratten. Als die na een opzettelijk toegebrachte verwonding gedurende vijf dagen morfine kregen, bleven ze inderdaad tweemaal zo lang als anders overgevoelig voor pijnprikkels. Je hebt het dan over een paar maanden.
Dat dat nooit eerder is ontdekt, zou komen doordat überhaupt nog nooit lijkt te zijn gekeken naar nawerkingen van morfine op de lange termijn. Alleen de directe pijnstillende werking vond men interessant. Watkins en collega’s noemen dat zorgwekkend, zeker nu het gebruik van opiaten tegen chronische pijn de laatste jaren pijlsnel toeneemt. Het zou zomaar één van de redenen kunnen zijn dat morfine verslavend is, al gaan de auteurs niet zo ver om dat hardop te suggereren.
Ze hebben wel een manier in gedachten om het te verhelpen. De immuunreactie is het werk van speciale cellen, zogeheten microglia, die op morfine eigenlijk net zo reageren als op een zenuwbeschadiging. Die cellen zou je dus moeten afschermen zolang je morfine toedient.
Er zijn nog geen geneesmiddelen beschikbaar die dat kunnen zonder ook allerlei andere cellen te blokkeren. Maar als proof of principle hebben de onderzoekers ratten genetisch gemodificeerd zodat hun microglia zogeheten DREADDs (Designer Receptor Exclusively Activated by Designer Drugs) gingen aanmaken, dus een kunstmatige receptor die bindt aan een synthetisch molecuul. Inderdaad konden ze zo die microglia tijdelijk uitschakelen, en de chronische pijn na morfinegebruik voorkomen.
Voor mensen zul je uiteraard iets anders moeten verzinnen dan genetische modificatie, maar het loont duidelijk de moeite om daar onderzoek naar te doen.
bron: PNAS, University of Adelaide
Nog geen opmerkingen