Mensen blijken van nature een eiwit aan te maken dat viraal DNA aanvalt zodra het een cel binnendringt. Een extra dosis van dat eiwit zou je weerstand wel eens flink kunnen versterken, suggereert een Schotse publicatie in het tijdschrift Nucleic Acids Research.

Een verslaggever van de Schotse BBC is zelfs zo optimistisch om te hopen dat het werkt tegen verkoudheidsvirussen waartegen de medische wetenschap tot nu toe machteloos staat.

Het gaat om het zogeheten HIRA-complex. Dat werkt als histonchaperonne: het plaatst een histoneiwit genaamd H3.3 op kale, onopgerolde DNA-ketens teneinde die alsnog op te rollen tot nucleosomen.

Normaal gesproken is dat een nauwkeurig geregeld epigenetisch proces, waar de afleesbaarheid van het DNA van afhangt. Voor HIRA lijkt de locatie en de DNA-sequentie echter niet uit te maken: het plaatst overal H3.3, en overal waar het dat doet vermindert de afleesbaarheid. Dat maakt de natuurlijke functie nogal raadselachtig: het beste wat men tot nu toe kon verzinnen, was dat het de losse eindjes oprolt die aan het slot van het epigenetische proces overblijven.

Die willekeurige DNA-blokkering kan echter wel interessant zijn in de therapeutische sfeer. Drie jaar geleden constateerden Taranjit Singh Rai en collega’s van het Beatson-instituut in Glasgow dat HIRA de ongecontroleerde deling van tumorcellen kan afremmen.

En daarbij nam Rai iets opvallends waar. Om gemodificeerd DNA in die cellen te krijgen, gebruikte hij geïnactiveerde virussen als drager. En onder de microscoop leek het wel of de (gelabelde) HIRA-complexen naar die virussen toe trokken.

Op dat moment schonk hij er weinig aandacht aan omdat het voor zijn kankeronderzoek niet relevant was. Maar recent, na een overstap naar de University of the West of Scotland, besloot hij er nader naar te kijken. En experimenten met herpesvirussen en knockoutmuizen waarin je het HIRO-gen gedeeltelijk kunt uitschakelen (niet helemaal, want dat overleven ze niet) bevestigden wat hij al vermoedde. Namelijk dat die muizen veel gevoeliger voor zo’n virus worden als HIRA op een laag pitje staat.

Achteraf niet zo vreemd als je bedenkt dat, in een cel die zich niet aan het delen is, geen grote stukken onopgerold DNA horen voor te komen - zitten ze er wel, dan komen ze vrijwel altijd uit een virus.

Het werkt niet altijd. In zogeheten HeLa-kankercelkweekjes heeft HIRA bijvoorbeeld geen effect. De vraag is nu of het alleen in heel specifieke celtypen werkt of dat in de nogal van de norm afwijkende HeLa-cellen een rare mutatie zit die het tegenhoudt.

En de volgende vraag is uiteraard of een onnatuurlijk hoge HIRA-concentratie geen nare bijwerkingen veroorzaakt.

bron: BBC News