Organische chemie – Pagina 13
-
Nieuws
Moleculair gemotoriseerd MOF
Ben Feringa’s moleculaire motortjes doen het ook als je ze verwerkt in de poriën van een metal organic framework. Zo kun je die poriën naar keuze open en dicht doen, suggereren Feringa en zijn Groningse collega’s Wesley Browne en Sander Wezenberg in Nature Nanotechnology. Zoals bekend bestaan die motortjes uit ...
-
Nieuws
Laadplan voor micellen
Hoe een geneesmiddel zich ophoopt in een synthetische micel, hangt vooral af van zijn oplosbaarheid in de vloeistof daarbuiten. Als je dat weet kun je het tempo instellen waarmee dat geneesmiddel later in het lichaam de micel weer verlaat, stellen Alessandro Ianiro, Remco Tuinier en collega’s uit Eindhoven en Utrecht ...
-
Nieuws
Klein molecuul als griepvaccin
Antilichamen tegen griep kun je vervangen door kleine moleculen die het essentiële deel daarvan imiteren. Zo’n vaccin kun je nog oraal toedienen ook. Bij muizen werkt het al, schrijven onderzoekers van Janssen Pharmaceutical en het Scripps Institute in Science. Met die antilichamen is het Nederlands-Vlaams-Amerikaanse team al veel langer bezig. ...
-
Nieuws
Hyaluronzuur knijpt in collageen
De natuur gebruikt hyaluronzuur om de stijfheid van weefsels zoals huid, spieren en kraakbeen in te stellen. Ook de overige visco-elastische eigenschappen worden bepaald door het hyaluronzuurgehalte, schrijven onderzoekers van het FOM-instituut Amolf en Wageningen Universiteit in Nature Physics. Uiteraard had de cosmetica-industrie allang een vermoeden in die richting, gezien ...
-
Nieuws
Chemie vervangt computer
Op oscillerende reacties kun je een ‘chemische computer’ baseren die patronen herkent in data. Althans volgens Lee Cronin en collega’s van de University of Glasgow, die het tamelijk bizarre plan vorige week openbaarden via de preprintserver chemRxiv. Het grootste voordeel zou moeten zitten in een energiegebruik dat in principe vele ...
-
Nieuws
Natuurlijk duo vervangt morfine
Koppel een natuurlijk neuropeptide aan squaleen uit een haaienlever en je krijgt een pijnstiller die langer werkt dan morfine, en vermoedelijk minder verslavend is. Dat beloven Parijse onderzoekers deze week in Science Advances. Dat neuropeptide heet Leu-enkefaline, afgekort LENK. Het bestaat uit vijf aminozuren, met leucine aan het uiteinde, en ...
-
Nieuws
Chaotisch koper kweekt propanol
Om koolstofmonoxide efficiënt om te zetten in n-propanol heb je koperdeeltjes nodig waarvan het oppervlak zo ruw mogelijk is. Dat valt op te maken uit een Canadese publicatie in Nature Catalysis. Het is bepaald niet de eerste elektrochemische omzetting van CO op een koperkatalysator. Maar dat het redelijke hoeveelheden oplevert ...
-
Nieuws
Chaperonne houdt prionen gezond
Prionziektes zoals die van Creutzfeldt–Jakob zijn mogelijk te onderdrukken met een moleculaire chaperonne die de verantwoordelijke prioneiwitten stabiliseert in een onschadelijke stand. BIj apen werkt het al een beetje, claimen Japanse onderzoekers in Nature Biomedical Engineering. Zo’n chaperonne is zelf meestal ook een eiwit, maar in dit geval is het ...
-
Nieuws
Reservemetabolisme redt tumor
Tumoren beschikken over een tweede vetzuurmetabolisme om bouwstenen mee aan te maken voor hun celmembraan. Geen wonder dat die resistent zijn tegen medicijnen die het normale metabolisme remmen, melden Vlaamse onderzoekers in Nature. Dat celmembraan vraagt enkelvoudig onverzadigde C18-vetzuren, dus met één dubbele binding in een keten van achttien koolstofatomen. ...
-
Nieuws
Enzym maakt PET-alternatief nog groener
Met een commercieel verkrijgbaar enzym kun je van PEF een nog groener alternatief voor PET maken. Dan heb je namelijk geen zware metalen meer nodig om de polymerisatie te katalyseren, schrijven Katja Loos en collega’s van de Rijksuniversiteit Groningen in ChemSusChem. Tot nu toe lag bij dat PEF (voluit polyetheenfuranoaat) ...
-
Nieuws
Koolstofdioxidevanger uit de oude doos
Chem presenteert organische moleculen die de verwijdering van koolstofdioxide uit rookgassen een stuk energiezuiniger kunnen maken. Vooral omdat ze zich bij een relatief lage temperatuur laten regenereren, schrijven Radu Custelcean en collega’s van Oak Ridge National Laboratory. Het gaat om glyoxaal-bis-iminoguanidine (GBIG), een verbinding die al in 1898 voor het ...
-
Nieuws
Moleculen breien
Tussen twee minuscule goudelektrodes kun je een geleidend draadje trekken dat slechts één molecuul dik is. Voor het onderzoek naar moleculaire elektronica kan dit uitgroeien tot een essentieel gereedschapje, suggereert een Zwitsers/Spaanse publicatie in Nature Communications. Volgens de auteurs zit het grote voordeel van hun mechanically controllable break junction-techniek (MCBJ) ...
-
Nieuws
Gegarneerd kobalt vermijdt broeikasgas
Garneer een kobaltkatalysator met natrium- en zwavelatomen, en hij zet aardgas om in bouwstenen voor kunststoffen zonder dat je koolstofdioxide krijgt als bijproduct. Dat maakt deze variant van het Fischer-Tropschproces een stuk aantrekkelijker, melden Krijn de Jong en zijn Utrechtse collega’s in Nature Communications. Bij dit inmiddels stokoude proces zet ...
-
Nieuws
Hoe je een efficiëntere plant bouwt
Met een aantal extra genen kun je een weeffoutje in de natuurlijke fotosynthese omzeilen zodat planten tientallen procenten meer biomassa gaan aanmaken. Het zou op termijn het wereldvoedselprobleem kunnen oplossen, juichen Amerikaanse onderzoekers enigszins voorbarig in een spraakmakende Science-publicatie. Hun verhaal draait om het enzym ribulose-1,5-bisfosfaat carboxylase/oxygenase, afgekort Rubisco, dat ...
-
Nieuws
Fluoride-accu stap dichterbij
Science presenteert een route naar fluoride-ionaccu’s die functioneren bij kamertemperatuur. Nog even en fluor wordt een serieuze concurrent voor lithium, denken Simon Jones en collega’s van Caltech in Pasadena. Het voordeel van fluor zit dan vooral in de energiedichtheid. In theorie kun je in een F-ionaccu minstens acht keer zo ...
-
Nieuws
Kattenkruid geeft enzymen prijs
Bij de synthese van nepetalacton, het werkzame bestanddeel van kattenkruid, blijken twee enzymen nauw samen te werken. Mogelijk geldt hetzelfde voor sommige plantaardige geneesmiddelen, schrijven Sarah O’Connor en collega’s van het John Innes Centre in Norwich in Nature Chemical Biology. Het verklaart hoe het kan dat elke soort van het ...
-
Nieuws
Glycanen à gogo
Nature Chemistry presenteert een nieuwe, sterk vereenvoudigde strategie om de vertakte suikers na te maken, waarmee organismen de buitenkant van hun cellen garneren. Het maakt het onderzoek naar de werking van deze zogeheten N-glycanen een stuk gemakkelijker, denken Geert-Jan Boons en collega’s van de Universiteit Utrecht en de University of ...
-
Nieuws
Decemberchemie
Zoek je nog chemische gadgets voor onder de boom? Mede dankzij 3D-printtechnieken die zeer beperkte oplages mogelijk maken, lijkt de keuze dit jaar haast oneindig. Koekje van eigen DNA? Een Londense ondernemer bedacht dat je met 3D-printtechniek elke bakvorm kunt creëren die je wilt. Bijvoorbeeld in de vorm van een ...
-
Nieuws
Gechloreerde beren
Als je goed zoekt kun je in ijsberenbloed honderden fluor- en chloorverbindingen terugvinden, waaronder een hele reeks tot nu toe onbekende PCB-metabolieten. En over de jaren wordt het alleen maar erger, claimen Jonathan Martin en collega’s van de University of Alberta (Canada) in Angewandte Chemie. Hun analytische zoektocht begon met ...
-
Nieuws
Steroïden, maar dan anders
Onder eukaryoten komen twee sterk verschillende enzymen voor die de eerste stap van de productie van steroïden kunnen katalyseren. Mogelijk moet de tree of life worden hertekend, suggereren Gentse onderzoekers in Nature Microbiology. Die eerste stap is de epoxidatie van één van de uiteinden van squaleen, een chemisch vrij simpel ...