Koppel een Cas9 aan een zelfontworpen reverse-transcriptase en programmeer dat met een prime editing guide­-RNA (pegRNA) en je kunt nog gerichter genoomaanpassingen maken, meldt een artikel in Nature.

Het lukte Andrew Anzalone, David Liu en collega’s van Broad Institute Harvard en MIT om 175 aanpassingen te doen met dit nieuwe systeem. Het pegRNA helpt hierbij doordat het zowel de aan te passen regio’s op het DNA specificeert als aangeeft wat er moet veranderen. En dat kan nu dus preciezer dan ooit. Met deze techniek zou je zelfs zo’n 89 % van de ziekteverwekkende genetische varianten kunnen corrigeren, aldus de onderzoekers.

Voorheen kon je met traditioneel CRISPR-Cas bijvoorbeeld wel puntmutaties uitvoeren, maar dat ging dan alleen om mutaties tussen de baseparen, dus van C naar T en van A naar G, of andersom. Belangrijk is dat je hier dan geen dubbelstrengsbreuken (DSB’s) in het DNA voor nodig hebt. Maar wil je van een C bijvoorbeeld een A maken of een grotere ingreep doen, dan gaat dat niet zonder DSB’s. DSB’s wil je voorkomen omdat die ongewenste effecten met zich mee brengen, zoals complexe productmengsels, translocaties en p53-activatie.

De onderzoekers hebben nu een nieuwe techniek ontwikkeld, prime editing, waarbij je – net als in Word – een ‘zoek-en-vervang’-functie hebt (zie hieronder de kristalstructuur). Niet alleen kun je alle twaalf mogelijke puntmutaties uitvoeren, maar ook gericht invoegen, verwijderen en combinaties hiervan uitvoeren. Je doet dit met zogenoemde Prime Editors (PE’s). Die gebruiken een reverse-transcriptase, gekoppeld aan een nickase die je met RNA kunt programmeren. Een nickase snijdt slechts een streng van het DNA, zodat je geen DSB krijgt. Daarnaast maak je er nog een pegRNA aan vast dat genetische informatie van de toevoeging kopieert en dat op de juiste plek weer invoegt.

Prime editing heeft als voordeel dat er veel minder off-target-activiteit is in vergelijking met Cas9. Ook geeft het minder bijproducten, is het preciezer of even precies als het traditionele systeem en over het algemeen ook flexibeler. Wel moeten de onderzoekers verder nog kijken of andere cellijnen en organismes geschikt zijn voor deze techniek en of er niet teveel off-target-activiteit is. Maar de onderzoekers hebben de volste vertrouwen in de potentie van prime editing.