In tegenstelling tot eerdere publicaties is de Antarctische poolkap 34 miljoen jaar geleden ontstaan door een daling van de CO2 in plaats van een stijging van dit atmosferische gas. Dit melden Amerikaanse wetenschappers deze week in Science.

De poolkap is ontstaan tijdens de overgang van het oligocenisch tijdperk naar het eocenisch tijdperk. Om het atmosferische CO₂-gehalte gedurende dat tijdperk in te schatten maakten de onderzoekers gebruik van door fytoplankton geproduceerde alkenonen. Hierin maten ze het aantal isotopen 13C (6 protonen, 7 neutronen). De waarde van deze isotopen is een weergave voor oceanografische condities. Omdat algen bij een CO₂-overschot vooral koolstof-12 tot zich nemen, duidt een lage hoeveelheid koolstof-13 op een stijging in het CO₂-gehalte en een hoge hoeveelheid op een CO₂-daling.

De onderzoekers vonden een lage hoeveelheid koolstof-13 in sub-Antarctische en Antarctische wateren, maar zagen ook dat de huidige golfstroming niet overeenkomt met de golfstroming van toen. De afwezigheid van een diepe onderstroming in deze wateren veroorzaakte een nutriëntentekort en de gevonden hoeveelheid koolstof-13 zorgt dan ook voor een opwaartse vertekening in de resultaten.

Om deze variabele mee te nemen in hun metingen ontwierpen de onderzoekers een model waarna zij in plaats van een CO₂-stijging een CO₂-daling van 40 procent registreerden. Dit komt overeen met de afkoeling van de aarde gedurende die periode. De onderzoekers geven aan dat het niet duidelijk is of dit broeikasgas alleen voor deze afkoeling heeft gezorgd of dat ook ander omgevingsfactoren van invloed waren.

Zoals een CO₂-daling kan bijdragen aan de afkoeling van de aarde zo kan dit ook andersom. Al langer is het duidelijk dat stijging van dit broeikasgas resulteert in de opwarming van de aarde. Onlangs berichtte The New York Times dat de wereldwijde koolstofdioxide uitstoot vorig jaar zijn hoogste punt bereikte tot nu toe; een stijging van 5,9 procent. In combinatie met het verschenen onderzoek in Science is dit bericht zorgwekkend te noemen.