Wetenschappers vragen graag om meer geld en ook ik kijk regelmatig verlekkerd naar de veel gezondere wetenschapsfinanciering in Duitsland en Zwitserland. Maar zijn we soms zelf ook niet te opportunistisch en zouden we in plaats daarvan niet beter ook een ander signaal af kunnen geven?

Het probleem is vaak namelijk meer de aard van veel van de financieringsinstrumenten, die niet sterk genoeg zijn gericht op topwetenschap. Soortgelijk is er voldoende durfkapitaal in de markt voor rijpe ideeën. Een compacte set van goed gedoteerde programma’s gericht op wetenschappelijke excellentie en opbouw van strategische IP-portfolio’s – in plaats van suboptimale, politieke financieringsinstrumenten (NWA, groeifonds) – zou de Nederlandse wetenschap een flinke sprong laten maken qua aanvraagdruk, onderzoekskwaliteit en valorisatie.

Soortgelijk zouden universiteiten door een herijking van de eerste geldstroom flinke stappen kunnen maken. Naast de juiste balans, gedreven door het primaire proces, is het ook aan ons om hier niet zomaar met het politiek gewenste narratief mee te gaan. Meer universitaire staf is niet de oplossing voor het kunnen verzorgen van het belangrijke praktische chemische onderwijs (voor zover nog aanwezig) en afstudeerprojecten. Dit kan niet zonder een basis van innovatieve onderzoeksprojecten, promovendi en postdocs die dit labonderwijs kunnen begeleiden. Er is geen tekort aan wetenschappelijke staf, maar een tekort aan empowerment.

We gaan geen beter onderwijs verzorgen met een groter aantal extra tenure trackers, die vervolgens over een paar jaar ook met z’n allen de competitie aan moeten gaan. Laat ons voorkomen dat er straks bijna alleen nog kleine onderzoekgroepjes zijn die internationaal geen vuist meer kunnen maken en waarbij het staflid zelf op het lab moet staan om dunnelaagchromatografie uit te leggen aan afstudeerders.

Laten we verantwoordelijk met belastinggeld omgaan en zorgen dat wat er is op een betere manier ingezet wordt. Dat brengt ons en Nederland op de lange termijn het meest.

Luc Brunsveld, hoogleraar chemische biologie