Herken jij alle vormen van isomerie? Cis, trans, S, R, E of Z… Turkse onderwijsonderzoekers ontwikkelden hiervoor een beslisboom, of het helpt is de vraag.

Middelbare scholieren in de vierde en soms zelfs al in de derde klas leren over het bestaan van verschillende verbindingen met dezelfde molecuulformule. Over het algemeen is dat niet het moeilijkste onderwerp, zeg ik uit eigen ervaring als scheikundedocent. Toch gaat het nog wel eens mis.

Bijna jaarlijks bevatten scheikunde-examens op de havo vragen als: teken minstens drie structuren van C₅ H₁₂. Naast de structuur van pentaan duikt dan af en toe de onjuiste structuur van ‘1-methylbutaan’ op, wat geen isomeer is maar eigenlijk een geknikt pentaanmolecuul.

Op het vwo gaat de stof dieper. De leerlingen leren over stereo-isomerie en cis-transisomerie. Met name die laatste vinden ze lastig. Een chiraal centrum in een structuurformule aanwijzen lukt vaak nog wel. Maar treedt er bijvoorbeeld cis-transisomerie op bij 1,2-difluorcyclopent-1-een? Antwoord: nee, de C1, C2 en de fluoratomen liggen samen in een plat vlak.