15 jaar Nora Baart Stichting

De Nora Baart Stichting werd in 2008 opgericht uit een legaat van Nora Baart om ‘jong wetenschappelijk talent in de medische biochemie’ te stimuleren. De Stichting gaf reisbeurzen uit voor studenten om in het buitenland een stage te volgen en financierde congressen, door studenten of studieverenigingen georganiseerd, op het biomedisch/biochemische gebied. In totaal hebben meer dan 300 studenten een reisbeurs aangevraagd, waarvan er meer dan 120 zijn uitgekeerd. Een greep uit de laatste jaren: veel naar de VS: MIT, John Hopkins Medical Institute, maar ook Australië, en dichter bij huis Verenigd Koninkrijk, Zweden, Zwitserland.

Marouane El Boujadayni (master Bio-Pharmaceutical Science, Universiteit Leiden) heeft de allerlaatste Nora Baart toelage gekregen voor een stage in het buitenland. Marouane gaat naar het Lynch lab aan de Harvard Institutes of Medicine in Boston, USA om onderzoek te doen naar een bio-orthogonale chemische aanpak in gd17 cellen om cholesterol (esters) te bestuderen.

Naast de beurzen heeft de Nora Baart Stichting meer dan 25 congressen mede-mogelijk gemaakt met thema’s als ‘Technological developments in Personalised Medicine’, en ‘Healthy Aging’. Het laatste bestuur van de Nora Baart Stichting wil iedereen die zich heeft ingezet voor de Stichting, bestuursleden en de vele leden van beoordelingscommissies door de jaar heen, ontzettend bedanken voor hun inzet.

Maar we willen ook even stil staan bij de naamgever, Nora Baart. Ze is geboren in 1931 in Haarlem en in 2006 op 75-jarige leeftijd in Leiden overleden. Ze heeft in Leiden gestudeerd, waarschijnlijk scheikunde met een specialisatie in de biochemie, als een van de eerste in Nederland. In de jaren vijftig heeft ze een paar jaar in het St. Mercy Hospital in Pittsburg gewerkt als onderzoeker. Nora heeft in die tijd een bijdrage geleverd aan zes artikelen, waaronder twee in Science. De eerste uit 1957 rapporteert dat de activatie van plasma cholinesterase door tryptamine waarschijnlijk een competitie gedreven effect is. Het kan niet anders dat deze ervaring in het buitenland, nauw betrokken bij toponderzoek, enorm stimulerend moet zijn geweest.

Eind jaren vijftig is Nora teruggekeerd naar Leiden. Daar begon ze als rechterhand van professor Veldstra met het opzetten van geheel nieuw biochemisch lab. Naast deze labmanager positie, begon ze aan een promotieonderzoek naar het mechanisme van eiwitsynthese. Maar plots kwam er een einde aan het promotieonderzoek. De ontdekking van het aflezen van mRNA door het ribosoom betekende dat haar eigen onderzoek op het verkeerde spoor zat en werd - nu moeilijk voor te stellen - afgebroken. Maar haar liefde voor wetenschap en kunst is ze nooit verloren. In haar testament heeft ze de NVBMB, waar ze jarenlang lid van is geweest, de opdracht gegeven om jong wetenschappelijk talent de mogelijkheid te geven om net als zijzelf te ervaren hoe verrijkend en inspirerend het kan zijn om je eigen grenzen te verleggen, nieuwe mensen te ontmoeten en nieuwe ontdekkingen te doen.

Met dank aan: Godfried van Kempen (Prof. Dr. GMJ), Wiveka Elion-Gerritzen (Dr. WE)

Annemarie van Kempen-Waasdorp (secretaresse van Prof. Veldstra), Rolf Boelens, Ben Tilly, Saskia van der Vies.